Op tournee naar Managua en Granada

Na zo´n vijf weken in San Carlos te hebben gewerkt, ben ik deze week voor het eerst op pad voor mijn ´derde baan´. Naast het werk voor de gemeente San Carlos op het gebied van internationale betrekkingen en het vertegenwoordigen van de stedenband Groningen-San Carlos als project-coördinator daar, ga ik namelijk ook advieswerk verrichten voor een onderwijsproject in Granada. Het is een initiatief van twee Nederlanders die hier een hotel zijn begonnen en met de winst daarvan investeren in onderwijsondersteuning voor de zwakkere leerlingen in een tweetal gehuchtjes buiten Granada. De ondersteuning wordt gegeven door een team van acht tutoren, allemaal jonge vrouwen met verschillende achtergronden, maar wel allemaal met leservaring. De bedoeling is dat ik - door het geven van een workshop elke maand - ervoor zorg dat de kwaliteit van de lesmethoden gehandhaafd blijft, dat er op een vernieuwende en speelse manier les wordt gegeven en dat de groep zich blijft ontwikkelen door voortdurend even stil te staan bij waar ze mee bezig zijn en hoe dat verbeterd kan worden.

Maandagmorgen 4 oktober zou ik om vijf uur klaarstaan met mijn bagage en een lift krijgen naar Managua van de burgemeester. Maar helaas krijg ik zondagavond het bericht dat hij later gaat vertrekken. Inmiddels heb ik al allemaal werkafspraken geregeld voor maandagmiddag en dinsdagochtend die ik niet wil laten schieten. Dus besluit ik de bus te nemen naar Managua - die er minstens twee uur langer over doet, namelijk ruim zeven uur. Niet dat de afstand zo groot is, maar het eerste gedeelte van de weg is erg slecht - iets wat weer des te duidelijker wordt als ik probeer om mijn ontbijt (een maaltijd van rijst en bonen, gebakken ei en kaas met tortilla) naar binnen te werken en binnen te houden - gelukkig lukt dat. De busreis is lang, maar ook wel weer onderhoudend en redelijk te doen. Ik heb een zitplaats, redelijk beenruimte, er komen voortdurend mensen de bus in die vanalles verkopen - niet alleen etenswaren, maar ook pennen, handige reistandeborstels en medicijnen die voor vanalles en nog wat goed zouden zijn. Het is ook interessant om de mensen te observeren en te zien hoe de bijrijder de wat gebrekkiger mensen helpt met in- en uitstappen en precies weet welke tas bij wie hoort - die draagt hij namelijk de bus in en uit, best handig zo´n service!

Enigszins duf en verreisd kom ik in Managua aan. Weer even wennen want de hoofdstad is erg chaotisch en vies; bovendien wordt er voortdurend gewaarschuwd hoe gevaarlijk het hier is. Maar ik kom goed en wel aan op de Nederlandse ambassade en heb nog tijd om me even op te frissen. Na een kort gesprek met de ambassadeur en met het hoofd ontwikkelingssamenwerking over een gezondheidsproject ga ik richting Ninoska (Nicaraguaanse vriendin die ik nog ken van de vorige keer dat ik hier woonde en werkte), waar ik blijf slapen. Dinsdagmorgen heb ik nog een aantal afspraken en dan neem ik ´s middags de minibus naar Granada - dat is maar een uurtje reizen en luxe, want met airco en muziekvideo´s.

In Granada logeer ik bij een kennis, een kunstschilder die oorspronkelijk uit San Carlos komt en die in 2000 in Nederland is geweest op een uitwisseling via de Stedenband. Zijn broer is architect en een van mijn collega bij de gemeente. Ook ontmoet ik Antonio - mijn Nicaraguaanse ex - en zijn familie hier weer.

Woensdagmorgen begint mijn klus en ga ik naar het hotel: Hotel con Corazon (met hart), waar ook de stichting is gehuisvest. Hier werken zo´n elf Nicaraguaanse medewerkers en de bedrijfsleider is Nederlands. De stichting wordt aangestuurd door een bestuur in Nederland en de onderwijsondersteuning hier wordt gecoördineerd door een Nicaraguaanse die pedagogiek heeft gestudeerd. Het is erg leuk om nu eindelijk ´live´ te zien hoe het hotel eruit ziet en om de mensen te leren kennen die meedraaien in het project. ´s Middags gaan we voor het eerst richting de gehuchtjes, Laguna 1 en Laguna 2 geheten, opgepropt met een man of tien, twaalf in een minibusje. De dorpjes liggen niet ver van Granada, aan de voet van de vulkaan Mombacho, maar de weg ernaar toe is onverhard en verschrikkelijk slecht begaanbaar. Ik heb voortdurend de neiging om uit te stappen en te gaan lopen, omdat dat waarschijnlijk sneller zou gaan. En dan hebben we nog geluk dat het niet veel heeft geregend, want vorige week waren de schooltjes niet bereikbaar door de modder.

Als we in het eerste dorpje aankomen, staan de kinderen ons al op te wachten. De groep wordt verdeeld over de twee scholen en dorpen en dan gaat iedereen aan de slag met zijn of haar eigen groep - er is ook een Nederlandse vrijwilliger die Engels geeft. De kinderen hier komen uit erg arme families en hun ouders zijn vaak analfabeet. Er zijn er bij die al voor de derde keer het eerste jaar van de lagere school doorlopen - hopelijk gaan ze na dit jaar over. Ze zijn in ieder geval zeer actief en goed gemotiveerd, zo te zien. De ondersteuning richt zich met name op de (basis)vakken Spaans en rekenen/wiskunde, waar veel leerlingen moeite mee hebben. Ook worden er lessen handvaardigheid gegeven, iets wat hier niet in het curriculum voorkomt. De tutoren moeten veel geduld hebben soms! Op donderdag wordt er ook sport en bewegen gegeven en zijn er twee jongens mee die dat geven - ook worden er tweedehands voetbalschoenen uitgedeeld die de kinderen mogen houden.

Op vrijdagmiddag geef ik de eerste workshop. Het is vooral gericht op het met elkaar kennismaken en het scherper voor ogen krijgen welke extra input er nodig is om de kwaliteit van de lessen te verbeteren, zodat de volgende workshops daarop gericht kunnen zijn. Hiervoor laat ik de deelnemers een paar vragen beantwoorden en oefeningen doen: eerst individueel, dan in groepen en tenslotte wordt er plenair per groep gepresenteerd. De tutoren zijn serieus bezig, gaan met elkaar in gesprek en vullen de papieren conscientieus in. Uiteindelijk zijn zij de experts en heb ik alleen een faciliterende rol. Er komen zinnige dingen uit waarmee we hopelijk op een concrete manier verder kunnen gaan. De volgende twee workshops gaan we werken aan didactische methoden voor Spaans en wiskunde/rekenen en neem ik waarschijnlijk een docent wiskunde en Spaans mee vanuit San Carlos die veel ervaring heeft en graag wil meehelpen.

Nu zit mijn taak er hier voorlopig weer op; morgen ga ik terug naar Managua en dan neem ik maandagmorgen weer de bus terug naar San Carlos - dan heb ik in afstand zo´n beetje het hele meer van Nicaragua rondgereisd...